Het grote gelijk

Published by Inge Geerdens, on 05/07/2008

Wie zijn hoofd boven het maaiveld steekt, moet opletten dat het er niet genadeloos afgehakt wordt. Zeker in ons land. Ik merk dat Belgen vaak kritiek spuien op mensen die de dingen aanpakken en personen die hun nek durven uit te steken in het belachelijke trekken. ‘Braaf in het gareel lopen’, ‘horen, zien en zwijgen’ zijn deviezen die goed opgaan voor de gemiddelde Belg. Zo helpen we de zaken alleszins niet vooruit.

Onlangs was ik op een lezing van Rudy Aernoudt bij de Christelijke werkgeversorganisatie VKW. De voormalige kabinetschef kwam er de grote lijnen van zijn nieuwe boek, ‘Wedervaren van een cabinetard’, toelichten. Hij stelt zich ernstige vragen over de werking van kabinetten en administraties. Ik weet te weinig van de politieke zeden af om te oordelen of zijn hele verhaal klopt. Daar gaat het mij ook niet om.

Waar ik problemen mee heb, is dat mensen die de platgetreden paden durven te ontwijken overal op hoongelach worden getrakteerd. Wie zijn nek uitsteekt, wordt in ons land doorgaans scheef bekeken. Ironisch genoeg geldt dat ook voor wie niets onderneemt. Consequent? Verre van. ‘You’re damned if you do and you’re damned if you don’t’. We schieten al te vaak op de boodschapper. Als pijnlijk gevolg komt de boodschap niet aan. Frustrerend.

Wat trouwens met de vrijheid van meningsuiting? Oké, dat begrip wordt al te vaak naar voren geschoven en niet altijd om de juiste reden, maar mensen met het hart op de tong willen gewoon een aantal zaken aankaarten. Dat wordt ons niet altijd in dank afgenomen. We willen daarmee nochtans enkel discussies aanzwengelen, niet iedereen overtuigen van ons eigen grote gelijk. Wij hebben de waarheid niet in pacht. Niemand overigens. Maar waarom doet iedereen zo zijn best om politiek correct te zijn? We weten toch dat dat niet helpt. Integendeel, ik begin stilaan te vrezen dat het een oorzaak is van onze stilstand, omdat we niets of niemand nog kritisch durven aan te pakken.

Mensen met een uitgesproken mening leggen vaak de vinger op de pijnlijke wonde. Niet om zomaar gratuite kritiek te formuleren, maar om de zaken te doen veranderen. ‘Change we can believe in’, luidt de slogan van de Amerikaanse, Democratische presidentskandidaat Barack Obama. Daarin kan ik mij helemaal terugvinden. Door foutlopende situaties aan te kaarten en constructieve oplossingen te formuleren willen we de dingen doen bewegen. In goede zin.

Jammer genoeg steken al te veel mensen hun kop in het zand en blijft daardoor alles bij het oude. Deze vorm van struisvogelpolitiek helpt ons helemaal niet vooruit. Daarom ben ik altijd opgetogen wanneer ik mensen zie die hun mond durven open te trekken. Het helpt zeker en vast om de logge tanker, die onze samenleving is, van koers te doen veranderen. Geen overbodige luxe.

(Deze column verscheen eerder in De Tijd)