Hoe belangrijk zijn emoties voor kennis?

Published by Steven Warmoes, on 19/12/2009

Regelmatige lezers van deze blog weten dat ik tegen het jaareinde graag een bijdrage schrijf die wat meer oproept tot bezinning. Dit jaar was de keuze makkelijk met het nieuwe boek met als subtitel “Over het belang van emotie in een wereld van kennis” van mijn goede kennis Jens Pas, geen onbekende in deze blog.

Tijdens seminars en workshops druk ik steeds op het belang van Liefde voor het Vak als essentiële voorwaarde opdat de kennis in een organisatie zou groeien en bloeien, in het bijzonder langs de netwerken en communities. Liefde voor het vak moet groeien, en net zoals gras groeit het niet door er aan te trekken. Je kan het voedsel geven, water en licht, en een stokje om langs te groeien. Managers kunnen concreet stimuleren door vragen te stellen over de evolutie in een domein en de betekenis er van voor de organisatie. Maar dwingen tot Liefde voor het Vak kan je niet. Slechts de Liefde voor het Vak zorgt er voor dat mensen spontane gedachten en invallen krijgen (onder de douche…), er met elkaar over spreken, (gedachten)experimenten doen… Liefde voor het vak is niet gebonden aan 9 to 5.

Jens drukt het mooi uit in zijn boek:

We hebben mensen nodig die passie hebben, maar niet obsessief zijn.

Enkele andere pareltjes van Jens die ons doen bezinnen:

• de meeste mensen beginnen met goede moed en enthousiasme aan een nieuwe job, maar na enkele jaren is dat nog slechts een derde of minder.
• Als de goesting voor de winkel weg is, verdwijnt de winkel.
• Hoe groter de nood aan standaardisatie, hoe meer nuance er verloren gaat.
• De meerderheid van directeurs hebben geen realistisch begrip van wat hun rapporten weergeven
• Brainstormen is maar nuttig als het vraagstuk de medewerkers boeit
• Leiders die oprecht bescheiden zijn, echt luisteren en respect hebben voor hun medewerkers maken duurzame bedrijven.
• Twijfel is de bron van elke vooruitgang
• Verbeelding begint bij een geloof ontstaan uit ervaring
• Er is een verschil tussen inspirerend zijn en populair

Maar the medium is ook the message. Betrokkenheid en doorleven kan je niet overbrengen met modellen en procedures. Neen, dit gebeurt via metaforen en verhalen waarbij de lezer zich kan identificeren met een hoofdrolspeler en zijn of haar emoties. Zo doet de lezer via het verhaal een virtuele ervaring op. Jens Pas is een meester-verteller en hij gebruikt dan ook op zeer coherente wijze verhalen om aan te zetten tot bezinning over emoties en betrokkenheid. De hoofdtitel van zijn boek verwijst ook naar metaforen en verhalen: “De Kikker en de Oceaan”. Er is een speciale website waar je ook een uittreksel uit het boek kan lezen.

Het boek van Jens Pas is ook conceptueel mooi onderbouwd. Jens is terecht gepassioneerd door het model van Prof. Ulrich Libbrecht van de School voor Comparatieve Filosofie, Antwerpen. Het model beschrijft hoe mensen en gemeenschappen evolueren van onvrijheid naar zowel meer (expliciete) kennis als een verdiepte beleving (waar onze notie van tacite knowledge ook toe behoort), een opgaan in… Theorie EN praktijk. Of om het in mijn favoriete terminologie te zeggen: ervaren –> vertellen -> tellen. Het model van Prof. Libbrecht is in oorsprong in de filosofisch , en ook dit is mooi meegenomen in deze bezinningstijd van langste nachten en kortste dagen.

Je kan het boek van Jens Pas bestellen bij www.academiapress.be of langslopen in J. Story Scientia of Standaard Boekhandel.