Eerlijke en gedurfde voorstellen

Published by Jan Denys, on 01/06/2010

Straks gaan we nog maar eens stem­men. De cam­pag­ne loopt, maar het is nog steeds wach­ten op voor­stel­len van de po­li­tie­ke par­tij­en voor het her­vor­men van de ar­beids­markt.

Dat onze ar­beids­markt goed stand heeft ge­hou­den tij­dens de cri­sis is geen reden om zelf­vol­daan ach­ter­over te leu­nen, want de uit­da­ging is ont­zag­lijk groot.

Er zijn voor­eerst veel te wei­nig men­sen aan het werk. Dat geldt zeker voor laag­ge­school­den, al­loch­to­nen en 50-plus­sers. Onze loop­ba­nen zijn ge­mid­deld ge­no­men ook te kort. Be­hal­ve te wei­nig men­sen aan het werk zijn er so­wie­so te wei­nig men­sen die zich aan­bie­den op de ar­beids­markt (of te veel die zich heb­ben te­rug­ge­trok­ken). Zelfs als we de grote meer­der­heid van werk­zoe­ken­den aan het werk zou­den krij­gen, halen we niet de nood­za­ke­lij­ke werk­zaam­heids­graad van 70 pro­cent.

We heb­ben de hoofd­stad met de hoog­ste werk­loos­heid van heel de Eu­ro­pe­se Unie. Er is ook geen land waar de ver­schil­len in­za­ke werk­loos­heid tus­sen di­ver­se regio’s zo groot zijn als bij ons. Er is een ge­brek aan mo­bi­li­teit op onze ar­beids­markt. Werk­ne­mers blij­ven meer dan ge­mid­deld zit­ten, en werk­zoe­ken­den ge­ra­ken veel moei­lij­ker aan een job dan el­ders in Eu­ro­pa. In wei­nig lan­den is het ver­schil tus­sen in­si­ders en out­si­ders zo groot als hier.

België kent ook een om­vang­rij­ke zwar­te markt. Het ge­voer­de be­leid van de over­heid en van de so­ci­a­le part­ners heeft de zwar­te ar­beids­markt zelfs ge­sti­mu­leerd. De pu­blie­ke sec­tor trekt meer ta­lent aan dan nodig, en ver­stopt dus de rest van de ar­beids­markt. Ook on­rust­wek­kend is dat on­danks een hoge be­las­ting op ar­beid onze so­ci­a­le ze­ker­heid er min­der en min­der in slaagt haar twee grote doel­stel­lin­gen te ver­vul­len: een be­scher­ming tegen ar­moe­de en een be­scher­ming om de le­vens­stan­daard te kun­nen hand­ha­ven als zich een ri­si­co voor­doet.

We ein­di­gen deze de­pri­me­ren­de op­som­ming met de vast­stel­ling dat we op de mees­te ter­rei­nen wel wat voor­uit­gang heb­ben ge­boekt, maar dat onze ach­ter­stand nog gro­ter is ge­wor­den.

Wat den­ken de po­li­tie­ke par­tij­en daar­aan te doen? De sp.a liet al weten de pen­si­oe­nen te zul­len ver­ho­gen met ge­mid­deld 200 euro. CD&V kwam on­langs moe­dig naar bui­ten met de eis dat loop­ba­nen in de toe­komst 45 jaar moe­ten duren. In­tus­sen is dat, on­ge­twij­feld na tus­sen­komst van de be­vrien­de or­ga­ni­sa­ties, al weer sterk af­ge­zwakt. We blij­ven dus voor­lo­pig op onze hon­ger zit­ten. Welke par­tij durft eer­lij­ke en ge­durf­de voor­stel­len te doen die ie­der­een voor zijn ver­ant­woor­de­lijk­heid plaat­sen?

(Deze column verscheen eerder in De Tijd)