Waarom ik niet langer wil werken dan het “Olympisch minimum”…

Published by Securex, on 02/09/2012

Begin augustus blokletterden diverse kranten “Belg heeft bijna de kortste loopbaan in Europa” hiermee verwijzend naar een recent EU rapport (Pension Adequacy 2012-2050). Het is intussen genoegzaam bekend dat de beroepsactieve loopbaan van de Belg de laatste decennia eerder verkort dan wel langer is geworden…En het is maar de vraag hoe wij er alsnog zullen in slagen om deze trend  om te buigen. Dat deze kentering noodzakelijk is willen wij de financiering van onze pensioenen naar de toekomst garanderen, staat buiten kijf…maar wie zet de eerste stap en waarom zouden we dan wel langer aan de slag willen blijven?

De overheid heeft in elk geval recent reeds een aantal initiatieven genomen (zoals oa. het afschaffen van het brugpensioen, het optrekken van de pensioenleeftijd tot 67 jaar, een tewerkstellingsplan voor oudere werknemers) en zal wellicht ook verdere maatregelen overwegen die vervroegd uittreden naar de toekomst afschrikken of zelfs penaliseren…De motivatie is dus eerder opgedrongen en is zeer sterk geïnspireerd op een bijna obligaat streven naar solidariteit : wie in de toekomst toch vervroegd uittreedt , verdient  misprijzen van de samenleving en wordt op die manier opgezadeld met een schuldgevoel…In dat geval spreken wij van “gecontroleerde motivatie” (cfr. White paper  ‘Een nieuwe kijk op motivatie,2009‘.

Of dit zal volstaan om daadwerkelijk mensen  aan te zetten langer te blijven doorwerken, durven wij sterk te betwijfelen…Veeleer dan op het “moeten” dienen wij ons inziens te werken op het “kunnen” en vooral op het” willen” langer doorwerken en dit te beschouwen als een gedeelde verantwoordelijkheid van overheid, werkgevers, sociale partners én van de werknemer zelf. . Onder het “kunnen” langer werken gaat het om het stimuleren en creëren van leef-en werkomstandigheden die het mogelijk maken om “in the long run” fysiek en mentaal in staat te zijn actief te blijven. Een onderzoek in dit verband van de hand van prof. Geert Van Ooteghem in het kader van de lancering van Flanders Synergie wees uit dat een belangrijk deel van de jobs in Vlaanderen in dit opzicht gewoon “ziekmakend” zijn, door het feit ze gekenmerkt worden door een gebrek aan regelcapaciteit (autonomie) terwijl de werkintensiteit en taakvereisten steeds groter worden. Dit resulteert uiteindelijk in  een ongezonde mentale belasting en dus in een toename van dysfunctionele stress….

Onder het “willen” langer aan de slag gaan verstaan wij de mate waarin iemand door zijn werk intrinsiek “getriggerd” wordt, en op die manier zinvolheid, ja zelfs een vorm van passie ervaart in zijn professionele activiteiten. In dat geval spreken wij van autonome motivatie waarbij drie fundamentele  psychologische basisbehoeften worden afgedekt: de behoefte aan autonomie, relationele verbondenheid, en het zich competent kunnen voelen en daar ook de waardering en erkenning voor ontvangen van zijn omgeving..

In een recent eigen onderzoek dat wij voerden rond de impact van “geluk op het werk” op de bereidheid om langer aan het werk te blijven blijkt in dat verband andermaal het belang om in te zetten op  gezondheidsaspecten en op autonome motivatie. Deze vorm van motivatie levert voor alle stakeholders immers voordelen op en draagt bij tot duurzame inzetbaarheid en dus ook tot de kans op langere loopbanen. Vanaf medio september zal het rapport met betrekking tot dit onderzoek beschikbaar zijn en toegelicht worden op een seminar in samenwerking met Peoplesphere. Wij zullen het ook hebben over een aantal concrete initiatieven die men als werkgever in dat verband kan nemen om hiertoe bij te dragen.

Frank Vander Sijpe (Director HR Research Securex – Frank.Vander.Sijpe@securex.be)