Job­hop­pen­de free­lan­cers blij­ven ni­chefe­no­meen op ar­beids­markt

Published by Jan Denys, on 15/07/2015

David Ro­zing_hol­land­se Hoog­te

Werk­ge­vers wer­ken niet vaker met flexi­be­le con­trac­ten of met free­lan­cers dan tien jaar ge­le­den. ‘Loon­ar­beid is niet voor­bij­ge­streefd’, klinkt het in een stu­die van de hr-dienst­ver­le­ner Rand­stad.

Trend­wat­chers heb­ben het er vaak over: we evo­lu­e­ren naar een ar­beids­markt waar­bij werk­ne­mers hun ex­per­ti­se tij­de­lijk ter be­schik­king stel­len van een be­drijf. Eens de spe­ci­fie­ke op­dracht voor­bij is, gaat de free­lan­cer zijn kunst­jes el­ders ver­rich­ten. Voor­als­nog is van die ar­beids­markt 2.0 even­wel wei­nig te mer­ken. Uit een stu­die van de hr-dienst­ver­le­ner Rand­stad blijkt dat in ver­hou­ding nau­we­lijks meer men­sen op een flexi­be­le ma­nier in dienst zijn dan tien jaar ge­le­den.

Zo’n 8,6 pro­cent van de wer­ken­de Bel­gen was in 2014 aan de slag met een tij­de­lijk con­tract. Daar­naast waren er 9,2 pro­cent free­lan­cers of zelf­stan­di­gen zon­der per­so­neel en 4 pro­cent zelf­stan­di­gen met per­so­neel. Dat maakt dat in to­taal 21,8 pro­cent van de wer­ken­den zon­der een vast con­tract aan de slag was. Ter ver­ge­lij­king: in 2004 was dat 21,4 pro­cent.

Con­trac­ten van be­paal­de duur komen voor­al bij jon­ge­ren voor. Een derde van de werk­ne­mers tus­sen 15 en de 24 jaar heeft een tij­de­lij­ke baan. ‘In België wordt tij­de­lij­ke ar­beid voor­al ge­bruikt als in­stroom-in­stru­ment’, zegt Jan Denys, com­mu­ni­ca­tie­ve­r­ant­woor­de­lij­ke bij Rand­stad. Zowat vier op de vijf werk­ne­mers met een tij­de­lijk con­tract zeg­gen ove­ri­gens dat ze tegen hun zin met zo’n con­tract wer­ken. Ze zou­den lie­ver een vaste job heb­ben, maar kon­den die niet vin­den.

Dat tij­de­lij­ke ar­beid in ons land voor­al een in­stroom­in­stru­ment is, ver­klaart met­een waar­om in België re­la­tief veel hoog­ge­school­den tij­de­lijk aan de slag zijn. Jon­ge­ren zijn im­mers door de bank ge­no­men hoger op­ge­leid. Hoog­op­ge­lei­den staan in voor 40 pro­cent van de tij­de­lij­ke werk­ne­mers, slechts 24 pro­cent is laag­op­ge­leid. Dat is het te­gen­over­ge­stel­de van de mees­te an­de­re Eu­ro­pe­se lan­den, waar tij­de­lij­ke ar­beid voor­al een zaak van laag­op­ge­lei­den is. ‘Dat komt door­dat Bel­gi­sche werk­ne­mers niet lange tijd het ene na het an­de­re tij­de­lij­ke con­tract kun­nen krij­gen, ter­wijl dat el­ders vaak wel mag’, zegt Denys.

In Ne­der­land en Span­je wordt veel vaker be­roep ge­daan op tij­de­lij­ke con­trac­ten. Die lan­den ken­nen een vrij strik­te ont­slag­wet­ge­ving, waar­door werk­ge­vers lie­ver geen vast con­tract geven. Bo­ven­dien moe­ten Ne­der­land­se werk­ge­vers sinds een tien­tal jaar het loon van een vaste werk­ne­mer bij een ziek­te uit­be­ta­len, ter­wijl in ons land de ziek­te­ver­ze­ke­ring na ver­loop van tijd tus­sen­komt. Het heeft ertoe ge­leid dat werk­ge­vers nog meer ge­bruik maken van tij­de­lij­ke con­trac­ten.

‘Uit de stu­die kun­nen we con­clu­de­ren dat het con­tract van on­be­paal­de duur al­les­be­hal­ve ten dode op­ge­schre­ven is. Dat geldt zeker voor België, maar het is in feite ook een brede in­ter­na­ti­o­na­le trend, en­ke­le uit­zon­de­rin­gen daar ge­la­ten’, be­sluit Denys. Hij denkt dat dit ook de ko­men­de jaren zo zal blij­ven. ‘In de nieu­we ken­ni­seco­no­mie zul­len wel­licht steeds meer men­sen als free­lan­cer van pro­ject naar pro­ject hop­pen, waar­door er iets meer flexi­be­le jobs zul­len bij­ko­men. Het gaat dan bij­voor­beeld over IT’ers of zeer cre­a­tie­ve gees­ten. Maar de over­gro­te meer­der­heid zal met een vast con­tract blij­ven wer­ken.’